بازی درمانی و آنچه باید از آن بدانیم
درباره بازی درمانی چه میدانید؟
بازی درمانی که از ابتدای قرن بیستم رواج پیدا کرد، به مجموعهای از شیوههای درمانی گفته میشود که برای رفع مشکلات رفتاری کودکان استفاده میشود، این روش باعث درگیر شدن احساسات و هوش کودک به کار میرود. کودک از این طریق کودک یاد میگیرد احساسات خود را بروز دهد یا هیجانهای خود را کنترل کند.
بازی درمانی دارای مزایای بسیار است و با بازی معمولی تفاوت دارد. در این روند درمانگران به کودکان کمک میکنند تا مشکلات خود را حل و فصل کنند و به تفاهم با محیط اطراف برسند. در بازی درمانی کودکان میآموزند که با دیگران ارتباط برقرار کنند و از این طریق بتوانند احساسات خود را ابراز نمایند و رفتار خود را اصلاح کنند و یا مهارتهای حل مسئله را آموزش ببینند و انواع روشهای ارتباط با دیگران را تجربه کنند.
در طول جلسات بازی درمانی رابطه مثبتی بین درمانگر و کودک ایجاد میشود و این زمینه را برای بهبودی سریعتر کودک فراهم میکند. بازی درمانی میتواند زمینه را برای ارتقای رشد شناختی و ارائه بینش و حل تعارضات درونی یا تفکر ناکارآمد در کودک فراهم کند.
بازی درمانی برای چه سنهایی مناسب است؟
میتوان گفت که همه از فواید بازی درمانی در راستای حل مشکلات رفتاری خود سود میبرند، اما این روش درمانی بهویژه برای کودکان 3 تا 12 ساله مناسبتر است، هرچند که جوانان و بزرگسالان نیز از فنهای بازی و فرآیندهای تفریحی آن بهرهمند می شوند.
بازی درمانی چگونه عمل میکند؟
کمی شکاف ارتباطی بین کودکان و بزرگسالان وجود دارد که درمانگر در بازی درمانی در پی پر کردن این فاصله است. کودکان دارای تفاوتهایی در کیفیت رشد هستند و بسته به سن و مرحله رشد، مهارتهایی را آموختهاند. آنها ممکن است چیزی را درک و احساس کنند، اما در بیان آن مشکل داشته باشند؛ برای مثال در بسیاری از موارد، یا نمیتوانند آن را به بزرگسالان بیان کنند یا بزرگسال قابل اعتمادی ندارند که آن را به او بیان کنند.
از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که بزرگسالان نتوانند نشانههای کلامی و غیرکلامی کودک را تعبیر کنند یا حتی آنها را بهطور کامل نادیده بگیرند.
بازی درمانی این امکان را به کودکان میدهد که جهان و جایگاه خود را در آن درک کنند و اینجا جایی است که آنها آزادند تا احساسات درونی و عمیقترین احساسات خود را به نمایش بگذارند. اسباب بازیها میتوانند بهعنوان نماد عمل کنند و معنای بیشتری پیدا کنند و آنها از این وسایل برای بیان کامل درونیات خود استفاده نمایند.
ازآنجاییکه کودک نمیتواند بهاندازه کافی خود را در دنیای بزرگسالان مطرح کند، درمانگر به کودک در دنیای خود و در سطح خود میپیوندد.
در حین بازی، کودکان ممکن است کمتر تحت مراقبت قرار گیرند و تمایل بیشتری برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود داشته باشند؛ اما تحت فشار نیستند آنها اجازه دارند در زمان خود و با روش ارتباطی خود این کار را انجام دهند.
بازیدرمانی بسته به درمانگر و نیازهای خاص کودک میتواند متفاوت باشد و برای شروع، درمانگر ممکن است بخواهد کودک را در حال بازی تماشا کند و آنها همچنین ممکن است بخواهند با کودک، والدین یا معلمان مصاحبه جداگانه داشته باشند و این به درمان هر چه سریعتر کمک میکند.
پس از یک ارزیابی کامل، درمانگر برخی از اهداف درمانی را تعیین میکند، در مورد محدودیتهایی که ممکن است لازم باشد تصمیم میگیرد و برنامهای برای چگونگی ادامه آن طراحی و تدوین میکند.
بازی درمانگران به نحوه برخورد کودک با جدا شدن از والدین، نحوه بازی تنها و نحوه واکنش آنها هنگام بازگشت والدین توجه میکنند.
در مورد نحوه تعامل کودک با انواع مختلف اسباب بازیها و نحوه تغییر رفتار آنها از جلسهای به جلسه دیگر میتوان چیزهای زیادی آشکار کرد. آنها ممکن است از بازی برای نشان دادن ترسها و اضطرابها، بهعنوان یک مکانیسم تسکین دهنده، یا برای درمان و حل مشکل استفاده کنند.
بازی درمانگران از این مشاهدات بهعنوان راهنمایی برای مراحل بعدی استفاده میکنند. هر کودک متفاوت است؛ بنابراین درمان متناسب با نیازهای فردی آنها انجام میشود. با پیشرفت درمان، رفتارها و اهداف را میتوان مجدداً ارزیابی کرد.
در برخی موارد، درمانگر ممکن است والدین، خواهر و برادر یا سایر اعضای خانواده را وارد بازی درمانی کند؛ این بهعنوان فرزند درمانی شناخته میشود. این راهکار میتواند به آموزش حل تعارض، ترویج بهبودی و بهبود پویایی خانواده کمک کند.
تکنیکهای بازی درمانی به چه صورت است؟
جلسات بازی درمانی در حدود 30 دقیقه تا یک ساعت طول میکشد و یکبار در هفته یا بیشتر برگزار میشود و تعداد جلسات موردنیاز به کودک و میزان پاسخ او به این نوع درمان بستگی دارد. علاوه بر این توان کودک در ادامه روند جلسات بسیار مهم است و همچنین بازی درمانی میتواند بهصورت فردی یا گروهی انجام شود.
بازیدرمانی میتواند در دو شکل دستوری یا غیرمستقیم برگزار شود؛ در شکل دستوری، درمانگر با مشخص کردن اسباب بازیها یا بازیهایی که در جلسه استفاده میشود، رهبری را بر عهده خواهد گرفت و بازی را برای کسب هدفی مشخص دنبال میکند.
رویکرد غیرمستقیم ساختار کمتری دارد و کودک میتواند اسباب بازیها و بازیهای موردعلاقه خود را انتخاب کند و علاوه بر این آزاد است که به روش خودش با دستورالعملها یا وقفههای کمی بازی کند و دراین بین درمانگر از نزدیک روند را مشاهده و در صورت لزوم مشارکت خواهد کرد.
مزایای بازی درمانی چیست؟
باعث افزایش اعتمادبهنفس در کودکان میشود. جهت خواندن مقاله تاثیر بازی و اسباب بازی بر اعتماد به نفس کودکان کلیک کنید.
مسئولیت بیشتر در قبال برخی رفتارها در کودک به طرز چشمگیری رشد پیدا میکند.
باعث افزایش مهارتهای ارتباط جمعی در کودکان میشود.
احترام به خود در آنها افزایش پیدا میکند.
همدلی و احترام به دیگران در کودک تقویت میشود.
با کاهش اضطرابهای کودک در یادگیری مهارت و حل مسائل به او کمک میکند.
یادگیری کامل تجربه کردن و بیان احساسات در کودک شکوفا میشود.
مسئولیتپذیری بیشتر در کودکان افزایش مییابد. بیشتر بخوانید: بازی درمانی و آنچه باید از آن بدانیم
روابط خانوادگی قویتر و مستحکمتر میگردد.
اگر کودک شما یک بیماری روانی یا جسمی تشخیص داده شده دارد، بازی درمانی جایگزین داروها یا درمانهای ضروری دیگر نمیشود. بازی درمانی را میتوان بهتنهایی یا در کنار سایر روشهای درمانی استفاده کرد.
چه کسانی از بازی درمانی بهره بیشتری میبرند؟
اگرچه افراد در هر سنی که باشند میتوانند از بازی درمانی بهره ببرند، اما معمولاً این شیوه برای کودکان بین 3 تا 12 سال به کار برده میشود. بازی درمانی میتواند در این شرایط فایده بیشتری برای کودکان داشته باشد مانند:
در صورت مواجهه با اقدامات پزشکی، بیماری مزمن یا مراقبتهای تسکینی
تأخیر در رشد کودک یا اختلالات یادگیری آن
در هنگام بروز رفتارهای مشکلساز در مدرسه
نمایش رفتارهای پرخاشگرانه یا عصبانیت (بیشتر بخوانید: بازی درمانی در کودکان پرخاشگر
در هنگام مواجهه با مسائل خانوادگی مانند طلاق، جدایی یا مرگ یکی از اعضای نزدیک خانواده
در هنگام بلایای طبیعی یا حوادث آسیبزا
خشونت خانگی، سوءاستفاده یا بیتوجهی
اضطراب، افسردگی، اندوه
اختلالات خوردن و توالت کردن
اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
اختلال طیف اوتیسم (ASD)
-
تاثیر انواع اسباب بازی بر شخصیت کودک
2024-05-16 13:08:04
-
بازی با کودکان کم رو و خجالتی
2024-05-11 04:27:48
-
اسباب بازی مناسب برای کودکان ناشنوا
2024-05-16 09:24:44
-
اسباب بازی مناسب کودکان اوتیسم
2024-05-16 00:16:22
-
تاثیر بازی و اسباب بازی بر اعتماد به نفس کودکان
2024-05-11 04:28:11
-
افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
2024-05-11 04:19:07
-
بازی درمانی در کودکان پرخاشگر
2024-05-16 19:07:17
-
اگر فرزندمان بر سر اسباب بازی دعوا کرد چه کنیم؟
2024-05-16 10:07:28
-
تقویت مهارتهای هنری در کودکان با اسباببازی
2024-05-11 04:19:20
-
اهمیت بازی والدین و کودکان
2024-05-13 04:36:08